การวิจัยด้านบัญชีเป็นการศึกษาค้นคว้าเพื่อหาคำตอบหรือข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องที่เกี่ยวข้องกับบัญชี ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ การวิจัยด้านการบัญชีการเงินและการวิจัยด้านการบัญชีบริหาร บทความนี้แนะนำ ตัวอย่างการวิจัยด้านบัญชี ช่วยให้นักบัญชีสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยให้กิจการสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
1. การวิจัยด้านการบัญชีการเงิน
การวิจัยด้านการบัญชีการเงิน เป็นการศึกษาค้นคว้าเพื่อหาคำตอบหรือข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องที่เกี่ยวข้องกับบัญชีการเงิน ข้อมูลทางการเงินเหล่านี้ได้แก่ งบแสดงฐานะการเงิน งบกำไรขาดทุน งบกระแสเงินสด เป็นต้น ซึ่งสามารถแบ่งออกได้หลายประเภท เช่น
- การวิจัยเชิงปริมาณ เป็นการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรทางบัญชีกับตัวแปรอื่นๆ โดยใช้สถิติ เช่น การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับผลการดำเนินงานของกิจการ
- การวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการศึกษาข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับข้อมูลทางบัญชี เช่น การสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหาร
- การวิจัยเชิงทฤษฎี เป็นการศึกษาทฤษฎีทางบัญชี เช่น การศึกษาความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงิน
- การวิจัยเชิงประยุกต์ เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนาระบบบัญชีหรือกระบวนการบัญชี เช่น การศึกษาเพื่อพัฒนาระบบบัญชีอัตโนมัติ
ตัวอย่างการวิจัยด้านการบัญชีการเงิน เช่น
- การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับผลการดำเนินงานของกิจการ
การศึกษานี้พบว่าอัตราส่วนทางการเงินบางตัว เช่น อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (debt-to-equity ratio) มีความสัมพันธ์เชิงลบกับผลการดำเนินงานของกิจการ กล่าวคือ กิจการที่มีอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนสูงจะมีผลการดำเนินงานที่ไม่ดี
- การศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีต่องบการเงิน
การศึกษานี้พบว่าการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีบางตัว เช่น นโยบายการบันทึกบัญชีสำหรับสินค้าคงเหลือ อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่องบการเงินของกิจการ
- การศึกษาความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงิน
การศึกษานี้พบว่าความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงินขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น คุณภาพของข้อมูล กระบวนการจัดทำงบการเงิน และการกำกับดูแลกิจการ
การวิจัยด้านการบัญชีการเงินมีความสำคัญต่อการพัฒนาองค์ความรู้ทางบัญชี ช่วยให้นักบัญชีสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยให้กิจการสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
2. การวิจัยด้านการบัญชีบริหาร
การวิจัยด้านการบัญชีบริหาร เป็นการศึกษาค้นคว้าเพื่อหาคำตอบหรือข้อเท็จจริงเกี่ยวกับเรื่องที่เกี่ยวข้องกับบัญชีบริหาร ซึ่งมุ่งเน้นศึกษาเกี่ยวกับข้อมูลทางบัญชีเพื่อนำไปใช้ในการวางแผน ควบคุม และตัดสินใจในการดำเนินงานของกิจการ
การวิจัยด้านการบัญชีบริหารสามารถแบ่งออกได้หลายประเภท เช่น
- การวิจัยเชิงปริมาณ เป็นการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรทางบัญชีกับตัวแปรอื่นๆ โดยใช้สถิติ เช่น การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างต้นทุนและผลตอบแทนของผลิตภัณฑ์
- การวิจัยเชิงคุณภาพ เป็นการศึกษาข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับข้อมูลทางบัญชี เช่น การสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหาร
- การวิจัยเชิงทฤษฎี เป็นการศึกษาทฤษฎีทางบัญชี เช่น การศึกษาประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรของกิจการ
- การวิจัยเชิงประยุกต์ เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนาระบบบัญชีหรือกระบวนการบัญชี เช่น การศึกษาเพื่อพัฒนาระบบต้นทุนฐานกิจกรรม
ตัวอย่างการวิจัยด้านการบัญชีบริหาร เช่น
- การศึกษาต้นทุนและผลตอบแทนของผลิตภัณฑ์
การศึกษานี้พบว่าผลิตภัณฑ์บางตัวมีต้นทุนการผลิตสูงแต่มีกำไรต่ำ ในขณะที่ผลิตภัณฑ์บางตัวมีต้นทุนการผลิตต่ำแต่มีกำไรสูง ผู้บริหารสามารถนำข้อมูลนี้ไปใช้ในการตัดสินใจกำหนดราคาขายและปริมาณการผลิต
- การศึกษาประสิทธิภาพการใช้ทรัพยากรของกิจการ
การศึกษานี้พบว่ากิจการที่มีการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพจะมีต้นทุนการผลิตต่ำลงและกำไรสูงขึ้น ผู้บริหารสามารถนำข้อมูลนี้ไปใช้ในการปรับปรุงกระบวนการผลิตและการใช้ทรัพยากร
- การศึกษาความพึงพอใจของลูกค้า
การศึกษานี้พบว่าลูกค้ามีความพึงพอใจกับผลิตภัณฑ์และบริการของกิจการมากขึ้น ผู้บริหารสามารถนำข้อมูลนี้ไปใช้ในการปรับปรุงผลิตภัณฑ์และบริการเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า
การวิจัยด้านการบัญชีบริหารมีความสำคัญต่อการพัฒนาองค์ความรู้ทางบัญชี ช่วยให้นักบัญชีสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยให้กิจการสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
นอกจากนี้ การวิจัยด้านบัญชียังสามารถแบ่งออกตามลักษณะของการวิจัยได้อีกหลายวิธี เช่น การวิจัยเชิงปริมาณ การวิจัยเชิงคุณภาพ การวิจัยเชิงทฤษฎี และการวิจัยเชิงประยุกต์ เป็นต้น
ตัวอย่างการวิจัยเชิงปริมาณด้านการบัญชี
- การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับผลการดำเนินงานของกิจการ
การศึกษานี้พบว่าอัตราส่วนทางการเงินบางตัว เช่น อัตราส่วนหนี้สินต่อทุน (debt-to-equity ratio) มีความสัมพันธ์เชิงลบกับผลการดำเนินงานของกิจการ กล่าวคือ กิจการที่มีอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนสูงจะมีผลการดำเนินงานที่ไม่ดี
การศึกษานี้ใช้แบบสำรวจเพื่อรวบรวมข้อมูลอัตราส่วนทางการเงินและผลการดำเนินงานของกิจการจำนวน 100 กิจการ พบว่ากิจการที่มีอัตราส่วนหนี้สินต่อทุนสูงจะมีผลการดำเนินงานที่ไม่ดีตามสมมติฐานที่ตั้งไว้ ผลการวิจัยนี้ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างอัตราส่วนทางการเงินกับผลการดำเนินงานของกิจการได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการตัดสินใจทางการเงินและการลงทุนของกิจการต่อไป
- การศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีต่องบการเงิน
การศึกษานี้พบว่าการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีบางตัว เช่น นโยบายการบันทึกบัญชีสำหรับสินค้าคงเหลือ อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่องบการเงินของกิจการ
การศึกษานี้ใช้แบบจำลองทางคณิตศาสตร์เพื่อคำนวณผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีต่องบการเงินของกิจการจำนวน 10 กิจการ พบว่าการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีบางตัว เช่น นโยบายการบันทึกบัญชีสำหรับสินค้าคงเหลือ อาจส่งผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญต่องบการเงินของกิจการ เช่น กำไรสุทธิ สินทรัพย์ หนี้สิน และกระแสเงินสดจากการดำเนินงาน ผลการวิจัยนี้ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงนโยบายบัญชีต่องบการเงินของกิจการได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการตัดสินใจทางบัญชีและการลงทุนของกิจการต่อไป
- การศึกษาความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงิน
การศึกษานี้พบว่าความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงินขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น คุณภาพของข้อมูล กระบวนการจัดทำงบการเงิน และการกำกับดูแลกิจการ
การศึกษานี้ใช้แบบสำรวจเพื่อรวบรวมข้อมูลความคิดเห็นจากนักบัญชีและผู้บริหารจำนวน 100 คน พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงิน ได้แก่ คุณภาพของข้อมูล กระบวนการจัดทำงบการเงิน และการกำกับดูแลกิจการ ผลการวิจัยนี้ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจปัจจัยที่มีผลต่อความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงินได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงคุณภาพของข้อมูลทางการเงินของกิจการต่อไป
ตัวอย่างการวิจัยเชิงคุณภาพด้านการบัญชี
การวิจัยเชิงคุณภาพด้านการบัญชี เป็นการศึกษาข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับข้อมูลทางบัญชี เช่น การสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหาร
ตัวอย่างการวิจัยเชิงคุณภาพด้านการบัญชี เช่น
- การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหาร
การศึกษานี้พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหาร ได้แก่ กลยุทธ์ของกิจการ ความเสี่ยงของการลงทุน และกระแสเงินสดจากการลงทุน
การศึกษานี้ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรวบรวมข้อมูลความคิดเห็นจากผู้บริหารจำนวน 10 คน พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหาร ได้แก่ กลยุทธ์ของกิจการ ความเสี่ยงของการลงทุน และกระแสเงินสดจากการลงทุน ผลการวิจัยนี้ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงทุนของผู้บริหารได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงกระบวนการตัดสินใจลงทุนของกิจการต่อไป
- การศึกษาความพึงพอใจของลูกค้า
การศึกษานี้พบว่าลูกค้ามีความพึงพอใจกับผลิตภัณฑ์และบริการของกิจการมากขึ้น
การศึกษานี้ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรวบรวมข้อมูลความคิดเห็นจากลูกค้าจำนวน 10 คน พบว่าลูกค้ามีความพึงพอใจกับผลิตภัณฑ์และบริการของกิจการมากขึ้น ผลการวิจัยนี้ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจความพึงพอใจของลูกค้าได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงผลิตภัณฑ์และบริการเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้าต่อไป
- การศึกษากระบวนการจัดทำงบการเงิน
การศึกษานี้พบว่ากระบวนการจัดทำงบการเงินของกิจการมีความซับซ้อนและต้องใช้ความรอบคอบ
การศึกษานี้ใช้การสังเกตการณ์และสัมภาษณ์เชิงลึกเพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับกระบวนการจัดทำงบการเงินของกิจการจำนวน 10 กิจการ พบว่ากระบวนการจัดทำงบการเงินของกิจการมีความซับซ้อนและต้องใช้ความรอบคอบ ผลการวิจัยนี้ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจกระบวนการจัดทำงบการเงินของกิจการได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงกระบวนการจัดทำงบการเงินของกิจการต่อไป
การวิจัยเชิงคุณภาพด้านการบัญชีมีความสำคัญต่อการพัฒนาองค์ความรู้ทางบัญชี ช่วยให้นักบัญชีและผู้บริหารสามารถเข้าใจข้อมูลทางบัญชีเชิงลึกได้ดีขึ้น ซึ่งสามารถนำไปใช้ในการตัดสินใจทางบัญชีและการลงทุนของกิจการต่อไป
ตัวอย่างการวิจัยเชิงทฤษฎีด้านการบัญชี
ตัวอย่างการวิจัยเชิงทฤษฎีด้านการบัญชี เป็นการวิจัยที่มุ่งเน้นไปที่การพัฒนาทฤษฎีหรือการสร้างองค์ความรู้ใหม่ ๆ ด้านการบัญชี โดยอาศัยการทบทวนวรรณกรรม การวิจัยเชิงปรัชญา หรือการใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เช่น การสัมภาษณ์ การสังเกตการณ์ เป็นต้น
ตัวอย่างการวิจัยเชิงทฤษฎีด้านการบัญชี เช่น
- การวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับทฤษฎีบัญชีเชิงบวก (Positive Accounting Theory) โดยวิเคราะห์ว่าปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมต่าง ๆ ส่งผลต่อการเลือกวิธีการบัญชีอย่างไร
- การวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับทฤษฎีตัวแทน (Agency Theory) โดยวิเคราะห์ว่าความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหารและผู้ถือหุ้นส่งผลต่อความน่าเชื่อถือของข้อมูลทางการเงินอย่างไร
- การวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับทฤษฎีผู้พิทักษ์ผลประโยชน์ (Stewardship Theory) โดยวิเคราะห์ว่าบทบาทของผู้ทำบัญชีในการพิทักษ์ผลประโยชน์ของผู้มีส่วนได้เสียต่าง ๆ มีความสำคัญอย่างไร
ตัวอย่างการวิจัยเชิงทฤษฎีด้านการบัญชีในประเทศไทย เช่น
- การศึกษาของหทัยรัตน์ คำฝุ่น และ จีราภรณ์พงศ์พันธุ์พัฒนะ (2560) เรื่อง “วิสัยทัศน์ทางบัญชีที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานด้านบัญชีของธุรกิจโรงแรมในเขตภาคเหนือของประเทศไทย”
- การศึกษาของวัฒนชัย แสงสุวรรณ (2565) เรื่อง “การใช้ดุลยพินิจและการตัดสินใจทางบัญชี: มุมมองจากทฤษฎีพัฒนาการทางความคิดและทฤษฎีทางจิตวิทยา”
การวิจัยเชิงทฤษฎีด้านการบัญชีมีความสำคัญต่อการพัฒนาองค์ความรู้ด้านการบัญชี โดยช่วยให้นักวิชาการสามารถเข้าใจปรากฏการณ์ทางบัญชีได้อย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น และสามารถนำความรู้ดังกล่าวไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนานโยบายและแนวปฏิบัติทางการบัญชีที่เหมาะสมกับบริบทต่าง ๆ
ตัวอย่างการวิจัยเชิงประยุกต์ด้านการบัญชี
ตัวอย่างการวิจัยเชิงประยุกต์ด้านการบัญชี เป็นการวิจัยที่มุ่งเน้นไปที่การแก้ไขปัญหาหรือประยุกต์ใช้องค์ความรู้ทางบัญชีเพื่อประโยชน์ในทางปฏิบัติ โดยอาศัยระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ เช่น การสำรวจ การทดลอง การวิจัยเชิงเปรียบเทียบ เป็นต้น
ตัวอย่างการวิจัยเชิงประยุกต์ด้านการบัญชี เช่น
- การวิจัยที่ศึกษาว่าปัจจัยต่าง ๆ ส่งผลต่อการตัดสินใจลงทุนของนักลงทุนอย่างไร
- การวิจัยที่ศึกษาว่าระบบควบคุมภายในส่งผลต่อประสิทธิภาพการดำเนินงานขององค์กรอย่างไร
- การวิจัยที่ศึกษาว่านวัตกรรมทางการบัญชีสามารถช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานของธุรกิจอย่างไร
ตัวอย่างการวิจัยเชิงประยุกต์ด้านการบัญชีในประเทศไทย เช่น
- การศึกษาของณัฐพล แก้วมณี (2562) เรื่อง “ผลกระทบของคุณภาพข้อมูลทางการเงินต่อการตัดสินใจลงทุนของนักลงทุน”
- การศึกษาของชวลิต โพธิ์ศรี (2565) เรื่อง “ความสัมพันธ์ระหว่างระบบควบคุมภายในกับประสิทธิภาพการดำเนินงานขององค์กรธุรกิจอุตสาหกรรมอาหารไทย”
- การศึกษาของพรรณทิพา ทองคำ (2564) เรื่อง “การนำนวัตกรรมทางการบัญชีมาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานของธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม”
การวิจัยเชิงประยุกต์ด้านการบัญชีมีความสำคัญต่อการพัฒนาวิชาชีพบัญชี โดยช่วยให้นักวิชาชีพบัญชีสามารถเข้าใจปัญหาและความต้องการของภาคธุรกิจได้ดีขึ้น และสามารถนำความรู้และทักษะทางบัญชีไปประยุกต์ใช้เพื่อแก้ไขปัญหาและเพิ่มประสิทธิภาพในการดำเนินงานขององค์กร
การวิจัยด้านบัญชีมีความสำคัญต่อการพัฒนาองค์ความรู้ทางบัญชี ตัวอย่างการวิจัยด้านบัญชี ช่วยให้นักบัญชีสามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น และช่วยให้กิจการสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องแม่นยำ
