การเขียนบทความวิชาการ เปรียบเสมือนการนำเสนอผลงาน ความคิด และข้อค้นพบใหม่ต่อสาขาวิชา บทความวิชาการที่ดี ย่อมส่งผลต่อความก้าวหน้าทางวิชาการ และสร้างองค์ความรู้ใหม่ให้กับสังคม
อย่างไรก็ตาม การเขียนบทความวิชาการ จำเป็นต้องยึดถือจริยธรรม เพื่อรักษาความน่าเชื่อถือ ความโปร่งใส และความถูกต้องของงานวิจัย
กรณีศึกษาที่นำเสนอนี้ เป็นตัวอย่างของการละเมิดจริยธรรมในการเขียนบทความวิชาการ พร้อมบทวิเคราะห์ผลลัพธ์ และแนวทางป้องกัน
กรณีศึกษาที่ 1 : การลอกเลียนแบบ (Plagiarism)
นักศึกษาระดับปริญญาโทคนหนึ่งคัดลอกเนื้อหาจากบทความวิชาการของผู้อื่นมาใส่ในบทความวิจัยของตัวเองโดยไม่ได้อ้างอิง ผลคือ นักศึกษารายดังกล่าวถูกลงโทษทางวินัยจากมหาวิทยาลัย บทความวิจัยของเขาถูกถอนออกจากระบบ และเขาถูกห้ามไม่ให้นำเสนอผลงานวิจัยในงานประชุมวิชาการ
ประเด็นทางจริยธรรม : การลอกเลียนแบบเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ เป็นการโกง และเป็นการบิดเบือนความจริงนักวิจัยมีหน้าที่อ้างอิงงานวิจัยของผู้อื่นอย่างถูกต้องการลอกเลียนแบบเป็นการทำลายชื่อเสียงของนักวิจัย มหาวิทยาลัย และวารสารวิชาการ
กรณีศึกษาที่ 2 : การบิดเบือนข้อมูล (Data fabrication)
นักวิจัยคนหนึ่งบิดเบือนข้อมูลการทดลองเพื่อสนับสนุนสมมติฐานของตัวเอง ผลคือ นักวิจัยรายดังกล่าวถูกไล่ออกจากงาน บทความวิจัยของเขาถูกถอนออกจากระบบ และเขาถูกห้ามไม่ให้นำเสนอผลงานวิจัยในงานประชุมวิชาการ
ประเด็นทางจริยธรรม : การบิดเบือนข้อมูล เป็นการโกง เป็นการบิดเบือนความจริง และเป็นการทำลายความน่าเชื่อถือของงานวิจัยนักวิจัยมีหน้าที่รายงานผลการทดลองอย่างถูกต้อง โปร่งใส และตรวจสอบได้การบิดเบือนข้อมูล เป็นการทำลายชื่อเสียงของนักวิจัย มหาวิทยาลัย และวารสารวิชาการ
กรณีศึกษาที่ 3: ผลประโยชน์ทับซ้อน (Conflict of interest)
นักวิจัยคนหนึ่งได้รับทุนวิจัยจากบริษัทยา ผลคือ นักวิจัยรายดังกล่าวนำเสนอผลงานวิจัยที่สนับสนุนผลิตภัณฑ์ของบริษัทยา โดยไม่ได้เปิดเผยผลประโยชน์ทับซ้อน
ประเด็นทางจริยธรรม : นักวิจัยมีหน้าที่เปิดเผยผลประโยชน์ทับซ้อน เพื่อให้ผู้อ่านสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องผลประโยชน์ทับซ้อนอาจส่งผลต่อความน่าเชื่อถือของงานวิจัยนักวิจัยมีหน้าที่รักษาความเป็นกลาง และนำเสนอผลงานวิจัยอย่างตรงไปตรงมา
จริยธรรมในการเขียนบทความวิชาการเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง นักศึกษาและนักวิจัยควรตระหนักถึงประเด็นทางจริยธรรมต่างๆ และปฏิบัติตามแนวทางการป้องกันเพื่อรักษาความน่าเชื่อถือของงานวิจัยและวงการวิชาการ