การวิเคราะห์ที่มาและความสำคัญของการวิจัย เป็นการอธิบายถึงที่มาของปัญหาที่นำมาศึกษา และความสำคัญของปัญหานั้นต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง โดยมุ่งเน้นไปที่การแสดงให้เห็นว่าปัญหานั้นมีความสำคัญอย่างไร และจำเป็นที่จะต้องศึกษาวิจัยเพื่อหาคำตอบหรือไม่
การวิเคราะห์ที่มาของปัญหาการวิจัย สามารถดำเนินการได้ดังนี้
1. รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัญหานั้นจากแหล่งต่างๆ
ข้อมูลเกี่ยวกับปัญหานั้นสามารถรวบรวมได้จากแหล่งต่างๆ ดังนี้
- เอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เป็นข้อมูลพื้นฐานที่สำคัญในการวิจัย เนื่องจากให้ข้อมูลเกี่ยวกับแนวคิด ทฤษฎี และผลการวิจัยที่เกี่ยวข้อง แหล่งข้อมูลเหล่านี้สามารถหาได้จากห้องสมุด ฐานข้อมูลออนไลน์ และเว็บไซต์ต่างๆ
- ข้อมูลเชิงประจักษ์ เป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นจริงจากสภาพการณ์ต่างๆ ของปัญหา แหล่งข้อมูลเหล่านี้สามารถหาได้จากการศึกษาวิจัยภาคสนาม การสำรวจความคิดเห็น การสัมภาษณ์ เป็นต้น
- ผู้เชี่ยวชาญ เป็นผู้ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญในสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง ผู้เชี่ยวชาญสามารถให้ข้อมูลและข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ต่อการทำวิจัย
ในการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปัญหานั้น ผู้วิจัยควรพิจารณาถึงแหล่งข้อมูลที่เหมาะสมกับปัญหาที่นำมาศึกษา โดยคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ เช่น ความน่าเชื่อถือของแหล่งข้อมูล ขอบเขตของข้อมูล และวัตถุประสงค์ของการวิจัย
2. วิเคราะห์ข้อมูลเหล่านั้นเพื่อหาสาเหตุของปัญหา
การวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาสาเหตุของปัญหานั้น สามารถทำได้โดยการใช้วิธีการต่างๆ ดังนี้
- การวิเคราะห์เชิงปริมาณ เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติและคณิตศาสตร์ โดยมุ่งเน้นไปที่การหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
- การวิเคราะห์เชิงคุณภาพ เป็นการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิธีการต่างๆ เช่น การตีความความหมาย การสังเคราะห์ข้อมูล และการเปรียบเทียบข้อมูล โดยมุ่งเน้นไปที่การเข้าใจบริบทและความหมายของข้อมูล
การเลือกวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลขึ้นอยู่กับลักษณะของข้อมูลและวัตถุประสงค์ของการวิจัย
ตัวอย่างการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาสาเหตุของปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดในชุมชนชนบท สามารถทำได้ดังนี้
- การวิเคราะห์เชิงปริมาณ
การวิเคราะห์เชิงปริมาณสามารถใช้ในการหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่างๆ ที่อาจส่งผลต่อปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดในชุมชนชนบท เช่น ปริมาณน้ำฝน สภาพภูมิประเทศ ปัญหาการบุกรุกพื้นที่ป่า เป็นต้น การวิเคราะห์เชิงปริมาณสามารถทำได้โดยใช้วิธีการต่างๆ เช่น การหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร การหาแนวโน้มของข้อมูล เป็นต้น
- การวิเคราะห์เชิงคุณภาพ
การวิเคราะห์เชิงคุณภาพสามารถใช้ในการเข้าใจบริบทและความหมายของปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดในชุมชนชนบท เช่น ความคิดเห็นของประชาชน ประสบการณ์ของชุมชน เป็นต้น การวิเคราะห์เชิงคุณภาพสามารถทำได้โดยใช้วิธีการต่างๆ เช่น การสัมภาษณ์ การสังเกต การมีส่วนร่วม เป็นต้น
การรวบรวมข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูลอย่างรอบคอบจะช่วยให้ผู้วิจัยสามารถเข้าใจปัญหาที่นำมาศึกษาอย่างลึกซึ้ง และสามารถกำหนดขอบเขตและวัตถุประสงค์ของการวิจัยได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ การวิเคราะห์ข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพยังช่วยให้ผู้วิจัยสามารถสื่อสารผลการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
3. อธิบายถึงผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง
ผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง สามารถอธิบายได้ดังนี้
3.1 ผลกระทบต่อสังคม
ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคม ย่อมส่งผลกระทบต่อประชาชนในสังคมนั้นๆ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม ผลกระทบของปัญหาต่อสังคมอาจแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้
- ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ ปัญหาต่างๆ อาจส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศหรือภูมิภาคนั้นๆ เช่น ปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดอาจส่งผลกระทบต่อภาคเกษตรกรรม เนื่องจากเกษตรกรไม่สามารถเพาะปลูกพืชผลได้อย่างเต็มที่ ปัญหาการทุจริตอาจส่งผลกระทบต่อการลงทุนและการค้าระหว่างประเทศ เป็นต้น
- ผลกระทบด้านสังคมและวัฒนธรรม ปัญหาต่างๆ อาจส่งผลกระทบต่อสังคมและวัฒนธรรมของกลุ่มคนหรือชุมชนนั้นๆ เช่น ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาอาจส่งผลกระทบต่อโอกาสในการพัฒนาของคนในสังคม ปัญหายาเสพติดอาจส่งผลกระทบต่อครอบครัวและชุมชน เป็นต้น
3.2 ผลกระทบต่อสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง
ปัญหาต่างๆ ที่เกิดขึ้นในสังคม ย่อมส่งผลกระทบต่อสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง เช่น ปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดอาจส่งผลกระทบต่อสาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ปัญหาการทุจริตอาจส่งผลกระทบต่อสาขาวิชากฎหมาย ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาอาจส่งผลกระทบต่อสาขาวิชาการศึกษา เป็นต้น
การอธิบายถึงผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง จะช่วยให้ผู้วิจัยเข้าใจถึงความรุนแรงและขอบเขตของปัญหา และสามารถกำหนดขอบเขตและวัตถุประสงค์ของการวิจัยได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ การอธิบายถึงผลกระทบของปัญหายังช่วยให้ผู้วิจัยสามารถสื่อสารผลการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
การวิเคราะห์ความสำคัญของปัญหาการวิจัย สามารถดำเนินการได้ดังนี้
1. พิจารณาถึงผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง
ผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง เป็นสิ่งที่สำคัญที่ต้องพิจารณาในการวิจัย เนื่องจากช่วยให้ผู้วิจัยเข้าใจถึงความรุนแรงและขอบเขตของปัญหา และสามารถกำหนดขอบเขตและวัตถุประสงค์ของการวิจัยได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ การอธิบายถึงผลกระทบของปัญหายังช่วยให้ผู้วิจัยสามารถสื่อสารผลการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
ในการอธิบายถึงผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องนั้น ผู้วิจัยควรคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ เช่น
- ความรุนแรงของปัญหา
- ขอบเขตของปัญหา
- กลุ่มคนหรือชุมชนที่ได้รับผลกระทบ
- ระยะเวลาที่ได้รับผลกระทบ
การอธิบายถึงผลกระทบของปัญหาอย่างละเอียดและครอบคลุมจะช่วยให้ผู้วิจัยสามารถสื่อสารผลการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. อธิบายว่าปัญหานั้นมีความสำคัญต่อใครบ้าง
ปัญหานั้นมีความสำคัญต่อใครบ้าง ขึ้นอยู่กับประเภทของปัญหาและผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง
หากพิจารณาจากประเภทของปัญหา ปัญหาสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้
- ปัญหาส่วนบุคคล ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อบุคคลโดยตรง เช่น ปัญหาสุขภาพ ปัญหาครอบครัว ปัญหาการงาน เป็นต้น ปัญหาเหล่านี้มีความสำคัญต่อบุคคลที่ได้รับผลกระทบโดยตรง
- ปัญหาสังคม ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสังคมโดยรวม เช่น ปัญหาความยากจน ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาอาชญากรรม เป็นต้น ปัญหาเหล่านี้มีความสำคัญต่อสังคมโดยรวม
หากพิจารณาจากผลกระทบของปัญหาต่อสังคมหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง ปัญหาสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้
- ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจของประเทศหรือภูมิภาคนั้นๆ เช่น ปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดอาจส่งผลกระทบต่อภาคเกษตรกรรม เนื่องจากเกษตรกรไม่สามารถเพาะปลูกพืชผลได้อย่างเต็มที่ ปัญหาการทุจริตอาจส่งผลกระทบต่อการลงทุนและการค้าระหว่างประเทศ เป็นต้น
- ผลกระทบด้านสังคมและวัฒนธรรม ปัญหาที่ส่งผลกระทบต่อสังคมและวัฒนธรรมของกลุ่มคนหรือชุมชนนั้นๆ เช่น ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาอาจส่งผลกระทบต่อโอกาสในการพัฒนาของคนในสังคม ปัญหายาเสพติดอาจส่งผลกระทบต่อครอบครัวและชุมชน เป็นต้น
จากการพิจารณาทั้ง 2 ประเด็นข้างต้น ปัญหานั้นมีความสำคัญต่อบุคคลหรือกลุ่มคนต่างๆ ดังนี้
- บุคคลที่ได้รับผลกระทบโดยตรง ปัญหามีความสำคัญต่อบุคคลที่ได้รับผลกระทบโดยตรง เนื่องจากปัญหาเหล่านั้นส่งผลกระทบต่อชีวิตและความเป็นอยู่ของบุคคลเหล่านั้นโดยตรง เช่น ปัญหาสุขภาพ ปัญหาครอบครัว ปัญหาการงาน เป็นต้น
- กลุ่มคนหรือชุมชนที่ได้รับผลกระทบ ปัญหามีความสำคัญต่อกลุ่มคนหรือชุมชนที่ได้รับผลกระทบ เนื่องจากปัญหาเหล่านั้นส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตและความเป็นอยู่ของคนในชุมชนเหล่านั้น เช่น ปัญหาความยากจน ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาอาชญากรรม เป็นต้น
- สังคมโดยรวม ปัญหามีความสำคัญต่อสังคมโดยรวม เนื่องจากปัญหาเหล่านั้นส่งผลกระทบต่อการพัฒนาและความมั่นคงของสังคม เช่น ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ปัญหาการทุจริต ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เป็นต้น
นอกจากนี้ ปัญหาบางประเภทอาจมีความสำคัญต่อกลุ่มคนหรือสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องเป็นพิเศษ เช่น ปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดอาจมีความสำคัญต่อสาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ปัญหาการทุจริตอาจมีความสำคัญต่อสาขาวิชากฎหมาย ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาอาจมีความสำคัญต่อสาขาวิชาการศึกษา เป็นต้น
ดังนั้น ผู้วิจัยควรพิจารณาถึงกลุ่มคนหรือกลุ่มเป้าหมายที่ได้รับผลกระทบจากปัญหานั้นๆ ในการอธิบายถึงความสำคัญของปัญหา เพื่อให้การอธิบายมีความชัดเจนและครอบคลุมมากยิ่งขึ้น
3. ชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ที่จะได้รับจากการวิจัยปัญหานั้น
ประโยชน์ที่จะได้รับจากการวิจัยปัญหานั้น สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลักๆ ดังนี้
- ประโยชน์ทางวิชาการ ประโยชน์ทางวิชาการนั้นหมายถึง ประโยชน์ที่เกิดจากการพัฒนาความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหานั้นๆ จากการวิจัย ซึ่งประโยชน์ทางวิชาการอาจนำไปสู่การค้นพบความรู้ใหม่ๆ การพัฒนาทฤษฎี หรือการสร้างแนวทางการแก้ไขปัญหาใหม่ๆ
- ประโยชน์ในทางปฏิบัติ ประโยชน์ในทางปฏิบัตินั้นหมายถึง ประโยชน์ที่เกิดจากการนำผลการวิจัยไปประยุกต์ใช้เพื่อแก้ไขปัญหานั้นๆ ซึ่งประโยชน์ในทางปฏิบัติอาจนำไปสู่การแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ บรรเทาผลกระทบของปัญหา หรือพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน
ประโยชน์ที่จะได้รับจากการวิจัยปัญหานั้นขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของการวิจัยและขอบเขตของปัญหาที่นำมาศึกษา โดยทั่วไปแล้ว ประโยชน์ที่จะได้รับจากการวิจัยปัญหานั้นสามารถสรุปได้ดังนี้
- ประโยชน์ต่อสังคม ผลการวิจัยอาจนำไปสู่การแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสังคม เช่น ปัญหาความยากจน ปัญหาสิ่งแวดล้อม ปัญหาอาชญากรรม เป็นต้น
- ประโยชน์ต่อเศรษฐกิจ ผลการวิจัยอาจนำไปสู่การแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจ เช่น ปัญหาการค้ามนุษย์ ปัญหาแรงงานเด็ก เป็นต้น
- ประโยชน์ต่อสิ่งแวดล้อม ผลการวิจัยอาจนำไปสู่การแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ปัญหามลพิษ เป็นต้น
- ประโยชน์ต่อสุขภาพ ผลการวิจัยอาจนำไปสู่การแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ เช่น ปัญหาโรคระบาด ปัญหาการขาดสารอาหาร เป็นต้น
- ประโยชน์ต่อการศึกษา ผลการวิจัยอาจนำไปสู่การแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการศึกษา เช่น ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ปัญหาการขาดแคลนครู เป็นต้น
ดังนั้น ผู้วิจัยควรพิจารณาถึงประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับจากการวิจัย เพื่อกำหนดขอบเขตและวัตถุประสงค์ของการวิจัยได้อย่างเหมาะสม และเพื่อให้การวิจัยมีความคุ้มค่า
ตัวอย่างการวิเคราะห์ความสำคัญของปัญหาการวิจัย เช่น
- ปัญหาการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาดในชุมชนชนบท ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน และก่อให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมา เช่น ปัญหาสุขอนามัย ปัญหาเศรษฐกิจ เป็นต้น
- ปัญหาการทุจริตในหน่วยงานราชการ ส่งผลกระทบต่อความเชื่อมั่นของประชาชนในรัฐบาล และก่อให้เกิดความเสียหายต่อเศรษฐกิจของประเทศ
- ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศในด้านต่างๆ เช่น เศรษฐกิจ สังคม การเมือง เป็นต้น
การวิเคราะห์ที่มาและความสำคัญของการวิจัยมีความสำคัญต่อการทำวิจัย เนื่องจากช่วยให้ผู้วิจัยเข้าใจปัญหาที่นำมาศึกษาอย่างลึกซึ้ง และสามารถกำหนดขอบเขตและวัตถุประสงค์ของการวิจัยได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ การวิเคราะห์ที่มาและความสำคัญของปัญหาการวิจัยยังช่วยให้ผู้วิจัยสามารถสื่อสารผลการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
ในการเขียนบทวิเคราะห์ที่มาและความสำคัญของการวิจัย ผู้วิจัยควรใช้ภาษาที่กระชับ ชัดเจน และเข้าใจง่าย โดยควรมีการอ้างอิงแหล่งข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ผลการวิจัยมีความน่าเชื่อถือ