งานวิจัยที่เกี่ยวข้องมีความสำคัญอย่างยิ่งต่องานวิจัยใหม่ เพราะช่วยให้นักวิจัยสามารถเข้าใจความก้าวหน้าของงานวิจัยในสาขานั้น ๆ ได้ รวมทั้งสามารถหลีกเลี่ยงการซ้ำซ้อนกับงานวิจัยเดิม ๆ ประเด็นสำคัญที่ต้องพิจารณาในงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่

1. วัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย

วัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย เป็นองค์ประกอบสำคัญในการเริ่มต้นงานวิจัย วัตถุประสงค์ของงานวิจัยคือการกำหนดเป้าหมายหรือสิ่งที่ต้องการจะศึกษา ส่วนขอบเขตของงานวิจัยคือการกำหนดขอบเขตของการศึกษาว่าครอบคลุมอะไรบ้าง

วัตถุประสงค์ของงานวิจัย ควรระบุให้ชัดเจนและครอบคลุมประเด็นที่ต้องการศึกษา โดยควรระบุให้ชัดเจนว่าต้องการจะศึกษาอะไร ต้องการจะหาคำตอบอะไร และต้องการจะพิสูจน์อะไร วัตถุประสงค์ของงานวิจัยที่ดีควรมีลักษณะดังนี้

• ชัดเจน (Clear) เข้าใจง่ายและสามารถสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้
• เฉพาะเจาะจง (Specific) ระบุประเด็นที่ต้องการศึกษาอย่างชัดเจน
• วัดได้ (Measurable) สามารถวัดหรือประเมินผลได้
• บรรลุได้ (Achievable) เป็นไปได้ในทางปฏิบัติ
• เกี่ยวข้องกัน (Relevant) สอดคล้องกับปัญหาหรือประเด็นที่ต้องการศึกษา
• ทันเวลา (Timely) สามารถทำได้ในเวลาที่กำหนด

ขอบเขตของงานวิจัย ควรระบุให้ชัดเจนว่าการศึกษาครอบคลุมอะไรบ้าง โดยควรระบุปัจจัยต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา เช่น ประชากร กลุ่มตัวอย่าง ตัวแปร สถานที่ ระยะเวลา และแหล่งข้อมูล ขอบเขตของงานวิจัยที่ดีควรมีลักษณะดังนี้

• ครอบคลุม (Comprehensive) ครอบคลุมประเด็นที่ต้องการศึกษาอย่างครบถ้วน
• สมเหตุสมผล (Reasonable) เหมาะสมกับทรัพยากรและระยะเวลาที่มี
• เป็นไปได้ในทางปฏิบัติ (Feasible) สามารถทำได้ในทางปฏิบัติ

การกำหนดวัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัยมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จของงานวิจัย เพราะจะช่วยให้นักวิจัยสามารถจัดทำงานวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพและตรงประเด็น โดยการกำหนดวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนจะช่วยให้นักวิจัยสามารถกำหนดระเบียบวิธีวิจัยและดำเนินการวิจัยได้อย่างเหมาะสม และการกำหนดขอบเขตของงานวิจัยที่ชัดเจนจะช่วยให้นักวิจัยสามารถระบุประชากร กลุ่มตัวอย่าง ตัวแปร สถานที่ ระยะเวลา และแหล่งข้อมูลได้อย่างเหมาะสม

ตัวอย่างการกำหนดวัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย

• วัตถุประสงค์ของการศึกษา: ศึกษาประสิทธิภาพของโปรแกรมการอบรมพนักงานขาย
• ขอบเขตของการศึกษา: ศึกษาพนักงานขายของบริษัทแห่งหนึ่ง โดยใช้โปรแกรมการอบรมแบบออนไลน์ เป็นเวลา 6 เดือน
• วัตถุประสงค์ของการศึกษา: ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางเศรษฐกิจและอัตราการเกิดอาชญากรรม
• ขอบเขตของการศึกษา: ศึกษาปัจจัยทางเศรษฐกิจและอัตราการเกิดอาชญากรรมในกรุงเทพมหานคร ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา
• วัตถุประสงค์ของการศึกษา: พัฒนาโมเดลการเรียนรู้ของเครื่องเพื่อพยากรณ์ราคาหุ้น
• ขอบเขตของการศึกษา: ศึกษาโมเดลการเรียนรู้ของเครื่องประเภทต่าง ๆ โดยใช้ข้อมูลราคาหุ้นของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นว่าวัตถุประสงค์ของงานวิจัยแต่ละงานมีความแตกต่างกัน โดยวัตถุประสงค์ของงานวิจัยจะกำหนดเป้าหมายหรือสิ่งที่ต้องการจะศึกษา ส่วนขอบเขตของงานวิจัยจะกำหนดขอบเขตของการศึกษาว่าครอบคลุมอะไรบ้าง

2. แนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิด

แนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิด เป็นองค์ประกอบสำคัญในการวิจัย เพราะช่วยให้นักวิจัยสามารถกำหนดกรอบความคิดในการวิจัยและดำเนินการวิจัยได้อย่างมีทิศทาง

แนวคิด หมายถึง ความคิดหรือความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งต่าง ๆ แนวคิดอาจมาจากประสบการณ์ส่วนตัว การศึกษา หรือทฤษฎี

ทฤษฎี หมายถึง กรอบความคิดที่อธิบายปรากฏการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างมีเหตุผลและครอบคลุม ทฤษฎีมักสร้างขึ้นจากแนวคิดหลาย ๆ แนวคิด

กรอบแนวคิด หมายถึง การนำแนวคิดและทฤษฎีมาเชื่อมโยงกันเพื่ออธิบายปรากฏการณ์ต่าง ๆ กรอบแนวคิดช่วยให้นักวิจัยสามารถกำหนดตัวแปรที่ต้องการศึกษาและความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรเหล่านั้นได้

ความสัมพันธ์ระหว่างแนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิด

แนวคิดเป็นองค์ประกอบพื้นฐานของทฤษฎี โดยแนวคิดหลาย ๆ แนวคิดสามารถนำมาเชื่อมโยงกันเพื่อสร้างเป็นทฤษฎีได้ ทฤษฎีสามารถนำมาใช้ในการอธิบายปรากฏการณ์ต่าง ๆ และสร้างเป็นกรอบแนวคิดได้ กรอบแนวคิดเป็นการนำแนวคิดและทฤษฎีมาเชื่อมโยงกันเพื่ออธิบายปรากฏการณ์ต่าง ๆ โดยกรอบแนวคิดจะระบุตัวแปรที่ต้องการศึกษาและความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรเหล่านั้น

ตัวอย่างแนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิด

• แนวคิด: การเรียนรู้เป็นกระบวนการที่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรม
• ทฤษฎี: ทฤษฎีการเรียนรู้แบบบันไดเลื่อน (Ladder Learning Theory)
• กรอบแนวคิด: กรอบแนวคิดการเรียนรู้แบบบันไดเลื่อน (Ladder Learning Theory) อธิบายว่าการเรียนรู้เป็นกระบวนการที่เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมจากระดับง่ายไปสู่ระดับยาก โดยการเรียนรู้ในแต่ละระดับจะขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น ประสบการณ์ ความสามารถ และแรงจูงใจ

การประยุกต์ใช้แนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิดในงานวิจัย สามารถใช้ในงานวิจัยได้หลายวิธี เช่น

• ใช้แนวคิดและทฤษฎีเพื่อกำหนดกรอบความคิดในการวิจัย
• ใช้แนวคิดและทฤษฎีเพื่อกำหนดตัวแปรที่ต้องการศึกษาและความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรเหล่านั้น
• ใช้แนวคิดและทฤษฎีเพื่อวิเคราะห์ผลการวิจัย

โดยนักวิจัยควรพิจารณาเลือกใช้แนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิดที่เหมาะสมกับวัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย

3. ระเบียบวิธีวิจัย

ระเบียบวิธีวิจัย หมายถึง ขั้นตอนการดำเนินงานวิจัยตั้งแต่การวางแผน การรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล และการนำเสนอผลการวิจัย ระเบียบวิธีวิจัยมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จของงานวิจัย เพราะจะช่วยให้นักวิจัยสามารถดำเนินการวิจัยได้อย่างมีระบบและมีประสิทธิภาพ

องค์ประกอบของระเบียบวิธีวิจัย ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก ๆ ดังนี้

• ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง หมายถึง บุคคลหรือสิ่งของต่าง ๆ ที่ต้องการศึกษา
• ตัวแปร หมายถึง คุณสมบัติหรือลักษณะต่าง ๆ ของประชากรหรือกลุ่มตัวอย่างที่ต้องการศึกษา
• วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูล หมายถึง วิธีการที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับตัวแปรที่ต้องการศึกษา
• เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูล หมายถึง อุปกรณ์หรือวิธีการที่ใช้รวบรวมข้อมูล
• การวิเคราะห์ข้อมูล หมายถึง กระบวนการนำข้อมูลมาประมวลผลเพื่อหาคำตอบของปัญหาการวิจัย
• การนำเสนอผลการวิจัย หมายถึง การนำเสนอผลการวิจัยในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อให้ผู้อื่นเข้าใจและนำไปใช้ประโยชน์ได้

ประเภทของระเบียบวิธีวิจัย สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ตามลักษณะของข้อมูลที่ต้องการศึกษา ได้แก่

• ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ หมายถึง ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้ในการศึกษาข้อมูลเชิงปริมาณ เช่น ข้อมูลตัวเลข ข้อมูลสถิติ เป็นต้น
• ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ หมายถึง ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้ในการศึกษาข้อมูลเชิงคุณภาพ เช่น ข้อมูลคำพูด ข้อมูลความคิดเห็น เป็นต้น

ตัวอย่างระเบียบวิธีวิจัย

• ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปริมาณ เช่น การทดลอง การสำรวจ การวิจัยเชิงสังเกตการณ์
• ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ เช่น การสัมภาษณ์เชิงลึก การวิจัยเชิงมีส่วนร่วม

การเลือกระเบียบวิธีวิจัย ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย โดยนักวิจัยควรพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

• ลักษณะของข้อมูลที่ต้องการศึกษา
• ตัวแปรที่ต้องการศึกษา
• ขอบเขตของการศึกษา
• ทรัพยากรที่มี

โดยนักวิจัยควรเลือกใช้ระเบียบวิธีวิจัยที่เหมาะสมกับวัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย เพื่อให้สามารถดำเนินการวิจัยได้อย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุผลตามที่ต้องการ

4. ผลการวิจัย

ผลการวิจัย หมายถึง ข้อมูลหรือข้อสรุปที่ได้จากการวิจัย ผลการวิจัยที่ดีควรมีคุณภาพและเชื่อถือได้ โดยนักวิจัยควรพิจารณาปัจจัยต่าง ๆ ดังนี้

• ความถูกต้อง ผลการวิจัยควรถูกต้องตามความเป็นจริง
• ความน่าเชื่อถือ ผลการวิจัยควรสามารถเชื่อถือได้
• ความสมบูรณ์ ผลการวิจัยควรครอบคลุมประเด็นที่ต้องการศึกษาอย่างครบถ้วน
• ความชัดเจน ผลการวิจัยควรเข้าใจง่ายและสามารถสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้

การนำเสนอผลการวิจัย

ผลการวิจัยสามารถนำเสนอในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้

• การเขียนรายงานวิจัย เป็นรูปแบบการนำเสนอผลการวิจัยที่พบได้บ่อยที่สุด โดยรายงานวิจัยควรมีการระบุวัตถุประสงค์และขอบเขตของงานวิจัย ระเบียบวิธีวิจัย ผลการวิจัย และข้อเสนอแนะ
• การนำเสนอผลงานวิจัย เป็นรูปแบบการนำเสนอผลการวิจัยต่อสาธารณชน โดยนักวิจัยอาจนำเสนอผลงานวิจัยในรูปแบบของบทความวิชาการ การนำเสนอผลงานในการประชุมวิชาการ หรือการแสดงผลงานในรูปแบบอื่น ๆ

ข้อดีและข้อเสียของผลการวิจัย

ผลการวิจัยมีข้อดีและข้อเสีย ดังนี้

ข้อดี

• ผลการวิจัยสามารถช่วยให้เข้าใจปรากฏการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างลึกซึ้ง
• ผลการวิจัยสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ
• ผลการวิจัยสามารถนำไปต่อยอดในการพัฒนาความรู้และเทคโนโลยี

ข้อเสีย

• ผลการวิจัยอาจไม่ถูกต้องเสมอไป เนื่องจากอาจเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น การออกแบบการวิจัยที่ไม่ดี การเก็บรวบรวมข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง การวิเคราะห์ข้อมูลที่ไม่เหมาะสม
• ผลการวิจัยอาจไม่สามารถนำไปใช้ได้ในทุกสถานการณ์ เนื่องจากอาจขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น บริบทของการศึกษา ลักษณะของประชากร หรือตัวแปรที่ต้องการศึกษา

ตัวอย่างผลการวิจัย

• ผลการวิจัยพบว่าเด็กที่รับประทานอาหารที่มีผักและผลไม้เป็นประจำจะมีสุขภาพที่ดีกว่าเด็กที่รับประทานอาหารที่ไม่มีผักและผลไม้เป็นประจำ
• ผลการวิจัยพบว่าการรับประทานอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูงอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด
• ผลการวิจัยพบว่าการอ่านหนังสือเป็นประจำอาจช่วยพัฒนาทักษะการเรียนรู้และความคิดสร้างสรรค์ของเด็ก

จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นว่าผลการวิจัยสามารถช่วยให้เข้าใจปรากฏการณ์ต่าง ๆ ได้อย่างลึกซึ้ง และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้

5. ข้อเสนอแนะ

ข้อเสนอแนะ หมายถึง คำแนะนำหรือความคิดเห็นที่เสนอให้ผู้อื่นพิจารณานำไปปฏิบัติ ข้อเสนอแนะในงานวิจัยมักเสนอเพื่อพัฒนางานวิจัยให้มีคุณภาพและเป็นประโยชน์มากยิ่งขึ้น

ข้อเสนอแนะในงานวิจัยสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ตามวัตถุประสงค์ในการเสนอแนะ ได้แก่

• ข้อเสนอแนะเชิงวิชาการ หมายถึง ข้อเสนอแนะที่เสนอเพื่อพัฒนางานวิจัยในด้านวิชาการ เช่น เสนอให้มีการปรับปรุงระเบียบวิธีวิจัย เสนอให้มีการใช้เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลที่มีความแม่นยำมากขึ้น เป็นต้น
• ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติ หมายถึง ข้อเสนอแนะที่เสนอเพื่อพัฒนางานวิจัยในด้านการนำผลการวิจัยไปใช้ประโยชน์ เช่น เสนอให้มีการเผยแพร่ผลการวิจัยให้กว้างขวางมากขึ้น เสนอให้มีการนำผลการวิจัยไปประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาต่าง ๆ เป็นต้น

ตัวอย่างข้อเสนอแนะ

• ข้อเสนอแนะเชิงวิชาการ เช่น
  • ควรมีการปรับปรุงระเบียบวิธีวิจัยให้มีความรอบคอบมากขึ้น
  • ควรใช้เครื่องมือเก็บรวบรวมข้อมูลที่มีความแม่นยำมากขึ้น
  • ควรศึกษาปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจส่งผลต่อผลการวิจัย
• ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติ เช่น
  • ควรเผยแพร่ผลการวิจัยให้กว้างขวางมากขึ้น
  • ควรนำผลการวิจัยไปประยุกต์ใช้เพื่อแก้ปัญหาต่าง ๆ
  • ควรศึกษาผลระยะยาวของผลการวิจัย

ความสำคัญของข้อเสนอแนะ

ข้อเสนอแนะมีความสำคัญอย่างยิ่งต่องานวิจัย เพราะจะช่วยให้งานวิจัยมีคุณภาพและเป็นประโยชน์มากยิ่งขึ้น โดยข้อเสนอแนะสามารถช่วยพัฒนางานวิจัยในด้านต่าง ๆ เช่น

• ช่วยให้งานวิจัยมีความถูกต้องและเชื่อถือได้มากขึ้น
• ช่วยให้งานวิจัยสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้มากขึ้น
• ช่วยให้งานวิจัยสามารถต่อยอดไปสู่การพัฒนาความรู้และเทคโนโลยีได้

การเขียนข้อเสนอแนะ

การเขียนข้อเสนอแนะควรมีความชัดเจน กระชับ และตรงประเด็น โดยควรระบุข้อเสนอแนะอย่างชัดเจนและอธิบายเหตุผลในการเสนอแนะด้วย โดยข้อเสนอแนะสามารถเขียนในรูปแบบต่าง ๆ ดังนี้

• การเขียนเป็นข้อความ
• การเขียนเป็นรายการ
• การเขียนเป็นแผนภูมิ

โดยนักวิจัยควรพิจารณารูปแบบการเขียนข้อเสนอแนะที่เหมาะสมกับเนื้อหาของงานวิจัย

ตัวอย่างประเด็นสำคัญที่ต้องพิจารณาในงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เช่น

• การศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ควรพิจารณาประเด็นต่อไปนี้
  • วัตถุประสงค์ของการศึกษา: พัฒนาวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ที่มีประสิทธิภาพและปลอดภัย
  • ขอบเขตของการศึกษา: การศึกษาในมนุษย์
  • แนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิด: แนวคิดภูมิคุ้มกันบำบัด
  • ระเบียบวิธีวิจัย: การทดลองทางคลินิก
  • ผลการวิจัย: วัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
  • ข้อเสนอแนะ: ควรศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับประสิทธิภาพของวัคซีนในการป้องกันโรคโควิด-19 สายพันธุ์ใหม่
• การศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาระบบปัญญาประดิษฐ์ (AI) ควรพิจารณาประเด็นต่อไปนี้
  • วัตถุประสงค์ของการศึกษา: พัฒนาระบบ AI ที่มีความสามารถในการเรียนรู้และตัดสินใจได้เอง
  • ขอบเขตของการศึกษา: การศึกษาในระบบคอมพิวเตอร์
  • แนวคิด ทฤษฎี และกรอบแนวคิด: แนวคิดการเรียนรู้ของเครื่อง
  • ระเบียบวิธีวิจัย: การทดลองทางคอมพิวเตอร์
  • ผลการวิจัย: ระบบ AI สามารถสร้างแบบจำลองการเรียนรู้ได้
  • ข้อเสนอแนะ: ควรศึกษาเพิ่มเติมเกี่ยวกับวิธีการพัฒนาระบบ AI ที่มีความสามารถในการตัดสินใจได้เอง

การพิจารณา ประเด็นสำคัญที่ต้องพิจารณาในงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง อย่างรอบคอบจะช่วยให้นักวิจัยสามารถจัดทำงานวิจัยได้อย่างมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพ